Câu Chuyện Loài Mới Và Những Bài Học Từ Lan

GS Lộc nói vui mà thật rằng: trong cuộc chơi dịch vụ hoa tươi công bố ra quốc tế một loài lan mới, thật dễ bị cướp tay trên! Cuộc cạnh tranh đó khốc liệt đến mức có khi tính bằng giờ.

GS.TS. Phan Kế Lộc, ĐH Quốc gia Hà Nội, một nhà khoa học thực vật có tiếng trong giới kể, những nhà thực vật học Việt Nam đã từng tiếc đến ngẩn ngơ khi một loài hoa Lan mới chưa từng được biết đến trên thế giới cong ty to chuc su kien tai sai gon được phát hiện ở Việt Nam, vì chưa kịp “cầm nóng tay”, thì đã bị một nhà thực vật học người Tiệp nhanh tay công bố ra quốc tế trước...

Ông kể lại:

“Thời gian đó, trong khi 3 nhóm nhà thực vật học ở phía Nam sau khi thu mẫu, đang tìm người cộng tác mô tả, thì người thứ 4, một nhà thực vật học người Tiệp đã lấy được một cành, đem về trồng ở Praha, ra hoa đẹp và mô tả là loài Lan vani hòn bà (Vanilla atropogon Schuiteman, Aver. & Rybkova) - (Theo nhóm nghiên cứu viện Sinh thái học miền Nam, tên tiếng Việt loài hoa này là Lan vani nhiều lông - PV)!

Nói như vậy để thấy kệ hoa chúc mừng khai trương cuộc cạnh tranh này khốc liệt lắm! Như vừa rồi, chúng tôi lại mới suýt bị “cướp tay trên” trường hợp cây Lan hài cảnh (Paphiopedilum canhii O. Gruss & Aver.) và Lan giáng hương phong (Aerides phongii Aver.).

Trường hợp thứ nhất, khi chúng tôi vừa thấy một hoa Lan hai lá, đang thảo luận cùng các nhà Lan học trên thế giới để mua hoa tươi công bố thì nghe có người buôn lan của Việt Nam đã mang cây này sang bán cho nhà buôn Lan Đài Loan. Trong điều kiện Đài Loan, họ có thể trồng, ra hoa ngay, mô tả và công bố ngay. Một nhà khoa học Nga trong nhóm chúng tôi lúc đó đã phải viết bài ngay lang hoa chuc mung  trên giường bệnh cho kịp. Chúng tôi đã công bố loài này chỉ trong vòng chưa đến 10 ngày.

Lan vani nhiều lông Còn trường hợp thứ hai, chúng tôi vừa hoàn thành mô tả, viết bài và nộp bản thảo thì một số người chơi Lan giá vòng hoa đám tang ở Khánh Hòa đã nghe phong phanh, trao đổi trong mạng với nhau và cũng định nhờ ai đó viết bài… Đây là những bài học xương máu mà chúng tôi luôn luôn phải cảnh giác.